خواستگاری و ازدواج، یک راه و یک شیوه ندارد. این اتفاق غافلگیرکننده، ممکن است برای هر‌کدام از شما به‌شکلی خودش را نشان دهد. اما در شکل رسمی آن وقتی قرار است در منزل تان از شما خواستگاری شود و در مورد آینده مشترک صحبت کنید، باید نکاتی را بدانید تا این جلسه مهم را به خوبی پشت سر گذارید.

مرحله انتخاب همسر و خواستگاری حداقل فرصت آشنایی نسبت به طرف مقابل را به ما می‌دهد. آشنایی با فرهنگ، خانواده، دیدگاه‌ها، عقاید، برنامه‌ها و آرمان‌های زندگی از این دسته‌اند و طبیعی است که هر چه این مرحله اصولی و با طول مدت مناسب‌تری باشد اطلاعات ما را درباره هرکدام از مسایل ذکر شده بیش‌تر می‌کند.

خیلی از خانواده‌ها و یا جوانان به اشتباه اولین جلسه خواستگاری را به منزله تایید نهایی در نظر می‌گیرند و حتی در همان جلسه اول یعنی زمانی که مسلماً هیچ‌کدام از طرفین به شناخت کافی از هم نرسیده‌اند از دختر و پسر می‌خواهند حرف‌های‌شان را در اتاق بزنند و البته با تصمیم قطعی از اتاق بیرون بیایند. روشن است چنین شناختی از پایه بی‌اساس و فاقد اعتبار است. 
 
 
جمع‌آوری اطلاعات
 
اگر یکی از آشنایان یا دوستان‌تان خواستگار را به شما معرفی کرده یا این‌که به واسطه‌ای، خودتان هم تاحدودی می‌شناسیدش، بهتر است با اطلاعات قبلی وارد این قرار شوید. از فرد واسطه در مورد شخصیت خواستگارتان سوالاتی بپرسید و از این‌که چه مسائلی برایش بیشترین اهمیت را دارد هم باخبر شوید. اطلاعات کمی هم در مورد وضعیت خانوادگی‌اش به دست بیاورید تا با پیش فرض‌های مناسب در اولین جلسه حاضر شوید.
 
  
فیلتر اول: کلیات
 
در همان جلسه اول خیلی خودمانی نشوید و خیلی هم رسمی نباشید. فضا را طوری فراهم کنید که طرف مقابل هم راحت باشد و بتواند رفتار واقعی خود را نشان دهد. در این جلسه باید کلیات طرف مقابل را بشناسید و بپسندید.

 
در این مرحله که از دوران آمادگی برای ازدواج تا جلسه اول و دوم خواستگاری به طول می‌انجامد دختر و پسر باید شناخت و ارزیابی دقیقی از معیارهای خود برای ازدواج داشته باشند. به عنوان دیگر، فردی که ادعا می‌کند آمادگی ازدواج دارد و به خواستگاری می‌رود و یا خواستگار می‌بیند حتما باید به مهارت خود‌آگاهی دست یافته باشد.

اهمیت این مبحث به‌قدری زیاد است که منابع دینی و ائمه‌اطهار نیز بالاترین حد انسانیت را «شناخت» از خود مطرح نموده و خودشناسی را زیربنای خداشناسی دانسته‌اند. به عنوان مثال اگر دختر خانمی هدف اساسی خود از زندگی را نداند و بین به کمال رسیدن، تفریح و خوش‌گذرانی، فرزندآوری، اهمیت دادن تنها به نیازهای خود و نه دیگران، کار، تحصیل و ... نداند کدام مسیر برای وی اصلی است و کدام فرعی چگونه فرد دیگری که قصد ازدواج با وی را دارد، می‌تواند او را بشناسد؟

دختر و پسر، حتما لیستی از معیارها و ملاک‌های خود در ازدواج به ترتیب اولویت داشته باشند، تا بتوانند به ترتیب همان لیست فرد مقابل را ارزیابی نمایند

چنین فردی مسلما هنوز گرفتار بحران‌های هویتی است. یک روز به کمال در ازدواج معتقد می‌شود و شدیدا از این نظر که باید زن و شوهر همدیگر را به کمال برسانند پیروی می‌کند.

روز دیگر ظاهر و تحصیلات و دارایی همسر برایش ملاک اصلی می‌شود. بنابراین لازم است دختر و پسر زمانی که خود را از نظر بلوغ جنسی، اجتماعی و ... آماده ازدواج می‌دانند، بلوغ شناختی را نیز مد‌نظر داشته باشند. این‌که واقعا چه هدفی از ازدواج دارند و بنابراین چه فردی می‌تواند رسیدن به این اهداف را برای فرد تسهیل نماید.
 

اولویت‌های انتخاب

در مرحله بعد بهتر است فرد به این اهداف خود اولویت بدهد. به عنوان مثال فردی اولویت‌های ازدواج را برای خودش این‌گونه تقسیم‌بندی می‌نماید: 1- ایمان2- شخصیت3- خانواده4- ظاهر5- تحصیلات

البته موارد دیگری مثل کار، به دل نشستن و ... نیز وجود دارد. اما چیزی که واضح است این است که اهداف اساسی که این فرد از ازدواج دارد مرتبط با رشد و کمال شخصی و دینی وی است و البته ظاهر و تحصیلات و وجهه همسر نیز برایش مهم هستند اما اولویت‌های بعدی را دارند.

 
این‌گونه موارد را در دیدار‌های خانوادگی، تماس‌های قبل از خواستگاری که بین خانواده‌ها انجام می‌گیرد و حتی جلسات اول و دوم می‌توان به صورت کلی محک زده و ارزیابی نمود.
 

نکات مهم:
 
به خداوند توکل کنید و سعی کنید آرام و موقر باشید اما در همه حال شبیه همیشه خود رفتار کنید.
 
وضودار بودن، تجربه آرامشی معنوی را به شما هدیه خواهد داد.
 
گفت و گو باید خونسردانه و با آمادگى قبلى و در فضایى آرام و بدون خوف و فشار از طرف دیگران صورت گیرد.
 
در این مرحله عجله، پر‌خطرترین کار است. بهتر است خانواده‌ها، دختر و پسر را مجبور به تصمیم‌گیری سریع و عجولانه نکنند.
 
دختر و پسر، حتما لیستی از معیارها و ملاک‌های خود در ازدواج به ترتیب اولویت داشته باشند، تا بتوانند به ترتیب همان لیست فرد مقابل را ارزیابی نمایند.
 
در جلسات اولیه بهتر است جلسه خواستگاری را با حضور اقوام درجه دو و دیگران شلوغ نکنیم تا بتوانیم ارزیابی دقیقی از شرایط داشته باشیم. البته حضور یک یا دو نفر فرد با تجربه می‌تواند کمک موثری باشد اما برخی اوقات خانواده‌ها، بی‌جهت با دعوت از حضور چند عمه، دایی و ... زمان جلسه را محدود می‌نمایند. در این‌گونه موارد صحبت از گرانی گوشت و مرغ، یارانه‌ها و... بحث داغ مجلس شده و هدف اصلی فراموش می‌شود.